BHP, przepisy bhp, szkolenia bhp, bezpieczeństwo i higiena pracy
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 2 (548) z dnia 10.01.2022

Dokumentowanie wypadku przy pracy

1. Zasady ogólne

W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom (art. 234 § 1 K.p.). Jeżeli w wyniku zdarzenia doszło do ciężkiego uszkodzenia ciała, wypadku śmiertelnego lub zbiorowego, pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o wypadku właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora (art. 234 § 2 K.p.). Forma zawiadomienia jest dowolna, a z faktu, że ma ono nastąpić "niezwłocznie", wywodzi się, że zawiadomienie powinno nastąpić w każdej dostępnej formie, jaka pozwoli pracodawcy wypełnić obowiązek z zachowaniem terminu. Dopuszczalne jest więc zawiadomienie ustne (telefoniczne, osobiste, za pomocą osób trzecich). Dla celów dowodowych zaleca się jednak zawiadomienie pisemne.

Ważne: Kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji, podlega grzywnie do 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności (art. 221 K.k.).

Sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w tej sprawie (Dz. U. nr 105, poz. 870), dalej rozporządzenie w sprawie wypadków przy pracy.


2. Gromadzenie dokumentów w celu ustalenia okoliczności zaistnienia zdarzenia

Okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy. W trakcie postępowania zespół ten gromadzi dokumentację związaną z wypadkiem przy pracy, część z niej sporządzając samodzielnie. Stosownie do § 7 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy należy do niej w szczególności:

  • protokół, względnie notatka z oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych,
  • protokół lub notatka z opisem warunków wykonywania pracy oraz innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
  • szkice lub fotografie miejsca wypadku (jeżeli są konieczne),
  • zapis wyjaśnień poszkodowanego,
  • zapis informacji uzyskanych od świadków wypadku,
  • opinia lekarza, na podstawie której zespół powypadkowy ustala, jakie skutki dla pracownika miało zaistniałe zdarzenie,
  • w razie potrzeby opinia innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
  • inne dowody dotyczące wypadku.

Zwracamy uwagę! Zespół powypadkowy jest obowiązany wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione (§ 7 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy).

Wszystkie zebrane dokumenty należy dołączyć do protokołu powypadkowego (§ 12 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy). Stanowią one jego integralną część.


3. Sporządzenie protokołu powypadkowego

Zespół powypadkowy ma obowiązek sporządzić protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy według obowiązującego wzoru zamieszczonego w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 maja 2019 r. w tej sprawie (Dz. U. poz. 1071), dalej rozporządzenia z dnia 24 maja 2019 r. Powinien on zawierać między innymi: dane dotyczące podmiotu zatrudniającego, dane pracownika, okoliczności zaistnienia zdarzenia, przyczyny wypadku, skutki dla poszkodowanego, określenie rodzaju wypadku (indywidualny, zbiorowy, ciężki, śmiertelny, powodujący czasową niezdolność do pracy), wyjaśnienie ewentualnych trudności, których zaistnienie spowodowało, że protokół nie został sporządzony w terminie.

W protokole stwierdza się czy:

  • zdarzenie jest wypadkiem przy pracy (traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy), a jeżeli tak, to na jakiej podstawie zespół powypadkowy tak twierdzi,
  • pracodawca przestrzegał przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy lub innych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia,
  • poszkodowany przyczynił się do wypadku i z jakich przyczyn.
Ważne: W protokole powypadkowym zamieszcza się wnioski oraz zalecane środki profilaktyczne (pkt 9 wzoru protokołu stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 24 maja 2019 r.).

Zasadniczo protokół powypadkowy należy sporządzić w terminie 14 dni od otrzymania wiadomości o zaistnieniu wypadku. Późniejsze jego sporządzenie, wskutek uzasadnionych przeszkód lub trudności, wymaga podania przyczyn w treści protokołu powypadkowego. Usprawiedliwieniem mogą być różne okoliczności, na które zespół powypadkowy nie ma wpływu, np. konieczność zaciągnięcia opinii prawnej lub lekarskiej. Protokół sporządza się w niezbędnej liczbie egzemplarzy, co do zasady 3 (dla pracodawcy, dla poszkodowanego oraz dla ZUS).

Aktywne druki i formularze Wzór protokołu powypadkowego dostępny jest
w serwisie www.druki.gofin.pl.

Zwracamy uwagę! Członek zespołu powypadkowego ma prawo złożyć do protokołu zdanie odrębne, które powinien uzasadnić. W przypadku rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca (§ 10 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy).

Ze sporządzonym protokołem, przed jego zatwierdzeniem przez pracodawcę, zespół powypadkowy ma obowiązek zapoznać poszkodowanego, a jeżeli ten zmarł, członków jego rodziny, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1205 z późn. zm.), czyli:

  • małżonka (nie dotyczy małżonka pozostającego ze zmarłym pracownikiem w separacji),
  • dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej,
  • rodziców, osoby przysposabiające, macochę oraz ojczyma, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

Zwracamy uwagę! Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie doręcza właściwemu inspektorowi pracy.


4. Zgłaszanie zastrzeżeń do protokołu powypadkowego przez osobę uprawnioną

Poszkodowany (członkowie jego rodziny, o których mowa w pkt. 3 niniejszego opracowania) ma prawo wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek, odpisów oraz kopii. Ponadto może zgłaszać uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, o czym zespół powypadkowy jest obowiązany pouczyć. Przepisy nie przewidują dla uwag i zastrzeżeń jakiejś szczególnej formy. Może to się zatem odbyć nawet ustnie, choć ze względów dowodowych oraz wobec tego, że przed zatwierdzeniem protokołu musi się z nimi zapoznać pracodawca, uprawniony powinien sporządzić je na piśmie, ewentualnie zgłosić do protokołu sporządzonego przez zespół.

Z obowiązującego wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wynika, że podpis złożony przez poszkodowanego na protokole powypadkowym w chwili zapoznawania go z jego treścią stanowi dowód jedynie na to, że pracownik się z tym dokumentem zapoznał, nie zaś, że go akceptuje. Obowiązkiem zespołu powypadkowego jest to pracownikowi uświadomić. Jeżeli pomimo to pracownik odmawia podpisania protokołu, należy go odczytać, względnie poinformować poszkodowanego o rozstrzygnięciu i to uzasadnić, a następnie sporządzić notatkę służbową z opisem sytuacji. Notatkę dołącza się do protokołu jako dowód wypełnienia obowiązku zapoznania pracownika z jego zapisami.

Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat (art. 234 § 31 K.p.).


5. Ponowne ustalenie przyczyny wypadku i sporządzenie nowego protokołu powypadkowego

Protokół powypadkowy musi zostać zatwierdzony przez pracodawcę. Ma on na to 5 dni. Zanim jednak to zrobi, powinien zapoznać się z ewentualnymi zastrzeżeniami poszkodowanego/członków jego rodziny. W razie ich zgłoszenia pracodawca odmawia podpisania omawianego dokumentu i zwraca go zespołowi powypadkowemu do ponownego rozpatrzenia (§ 13 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy). Po dokonaniu ewentualnych wyjaśnień i uzupełnień zespół powypadkowy sporządza kolejny protokół, który również musi zostać zatwierdzony przez pracodawcę (§ 13 ust. 4 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy). Procedurę zatwierdzania i sporządzania nowego protokołu można powtarzać. Do nowo sporządzonego protokołu powypadkowego dołącza się ten, który nie został zatwierdzony przez pracodawcę.

Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, zawierający ustalenia naruszające uprawnienia pracownika albo nieprawidłowe wnioski profilaktyczne, może być zwrócony pracodawcy przez właściwego inspektora pracy, z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku (§ 15 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy).


6. Sporządzanie statystycznej karty wypadku i jej przekazanie do GUS

Na podstawie zatwierdzonego protokołu powypadkowego pracodawca ma obowiązek sporządzić statystyczną kartę wypadku (druk Z-KW). Jej wzór został zamieszczony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy (Dz. U. nr 14, poz. 80 z późn. zm.), dalej rozporządzeniu w sprawie karty wypadku.

Poza danymi pracodawcy (miejsce prowadzenia działalności, jej rodzaj) oraz informacjami o pracowniku (płeć, rok urodzenia, obywatelstwo, status zatrudnienia, wykonywany zawód, staż zawodowy), w karcie podaje się dane dotyczące zdarzenia, w tym np. godzinę wypadku, rodzaj i umiejscowienie urazu, liczbę dni niezdolności do pracy pracownika w związku z wypadkiem oraz inne, istotne dla oceny statystycznej.

Część I statystycznej karty sporządza się nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy, a przekazuje do GUS w terminie do 15. dnia roboczego miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy. Część II, uzupełniającą - należy sporządzić w czasie umożliwiającym zachowanie terminu jej przekazania, czyli nie później niż z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku.

Zwracamy uwagę! Na stronie internetowej GUS (https://gdansk.stat.gov.pl/osrodki/osrodek-statystyki-warunkow-pracy-1445/formularze-1254/) znajduje się druk statystycznej karty wypadku w formacie pdf. Dzięki temu pracodawca jeszcze przed zalogowaniem na konto portalu sprawozdawczego GUS ma wgląd, jakie dane należy przygotować, aby ją prawidłowo wypełnić. Do dokumentu tego została dołączona obszerna instrukcja wypełnienia Z-KW zatytułowana "Objaśnienia, klasyfikacje i oznaczenia kodowe do wypełnienia statystycznej karty wypadku (Z-KW)".

Przekazanie statystycznej karty wypadku następuje w formie elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego Urzędu Statystycznego, przy czym pracodawca zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników może przekazać oryginał statystycznej karty sporządzony w formie papierowej do Urzędu Statystycznego w Gdańsku, po przesłaniu uzasadnionej informacji o wyborze tej formy. Statystyczną kartę sporządza się według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do wypełnienia tej karty, które są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie karty wypadku.


7. Rejestr wypadków przy pracy

Zgodnie z art. 234 § 3 K.p. pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy. Z kolei w myśl § 16 rozporządzenia w sprawie wypadków przy pracy, zawiera on zbiór informacji w zakresie wypadków przy pracy, z wyszczególnieniem m.in.: imienia i nazwiska poszkodowanego, miejsca i daty wypadku, skutków wypadku dla poszkodowanego, daty sporządzenia protokołu powypadkowego, daty przekazania do ZUS wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy, liczby dni niezdolności do pracy, innych informacji niebędących danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe (wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego, a ponadto stwierdzenie czy zaistniałe zdarzenie uznano za wypadek przy pracy).


8. Dokumentowanie zaleceń zespołu powypadkowego

Jednym z elementów protokołu powypadkowego jest wskazanie przez zespół powypadkowy zaleceń. Są to działania prewencyjne, mające na celu przeciwdziałanie kolejnym zdarzeniom, które mogłyby zaistnieć, gdyby nie wdrożenie czynności zapobiegających.

Z przepisów nie wynika, jak należy udokumentować wykonanie zaleceń zespołu powypadkowego. Dobrą praktyką jest poświęcenie temu osobnej dokumentacji, z której będzie wynikało jakie zdaniem zespołu powypadkowego należy wdrożyć zmiany, czy i kiedy je wdrożono, kto jest za nie odpowiedzialny. Wykonanie zaleceń należy kontrolować.

Ze względu na to, że na pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków pracy, to właśnie on powinien zadbać, aby zalecenia zespołu powypadkowego zostały zrealizowane. Dlatego po każdym wypadku przy pracy zatrudniający powinien zaplanować stosowne działania oraz wydać w tym zakresie odpowiednie polecenia (art. 207 § 2 pkt 1, 2 i 3, art. 234 § 11 K.p.), a następnie zweryfikować ich wykonanie. W tym celu może sporządzić listę kontrolną, w której wskaże rodzaj czynności, termin jej wykonania oraz osobę odpowiedzialną. Powstały dokument należy przechowywać wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową. Stanowić on będzie dowód wdrożenia zaleceń zespołu powypadkowego, a ponadto może być przydatny przy uaktualnianiu oceny ryzyka zawodowego.


9. Uaktualnienie oceny ryzyka zawodowego

Każde niebezpieczne zdarzenie, niezależnie od tego, czy zostało uznane za wypadek przy pracy, ma swoją przyczynę. Często jest to element rzeczywistości, na który kadra zarządzająca oraz służba bhp nie zwrócili uwagi, albo nie przypuszczali, że może stanowić czynnik niebezpieczny. Istniejące niebezpieczeństwo pracodawca ma obowiązek wyeliminować z miejsca wykonywania pracy, a jeżeli to niemożliwe, zredukować jego wpływ na pracowników oraz uwzględnić w ocenie ryzyka zawodowego.

Zwracamy uwagę! Po każdym wypadku przy pracy pracodawca powinien rozważyć ponowne oszacowanie ryzyka zawodowego. Co prawda: "Brak jest podstaw do przyjęcia, że wypadek przy pracy jest okolicznością obligującą do ponownego przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego. (...) Niemniej jednak reakcja pracodawcy na wypadek przy pracy, a w szczególności wyeliminowanie lub ograniczenie stwierdzonych zagrożeń, winna skutkować ponowną oceną ryzyka zawodowego" (wyrok WSA w Rzeszowie z 12 lipca 2017 r., sygn. akt II SA/Rz 389/17).

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
6
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Przydatne linki
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.