BHP, przepisy bhp, szkolenia bhp, bezpieczeństwo i higiena pracy
lupa
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 5 (407) z dnia 1.03.2016

Czy pracownik może żądać zadośćuczynienia od pracodawcy za chorobę zawodową?

Schorzenie byłego pracownika uznano za chorobę zawodową, za którą otrzymał odszkodowanie z ZUS. Czy może on domagać się od pracodawcy zadośćuczynienia?

W razie stwierdzenia u pracownika choroby zawodowej, pracodawca może być zobowiązany do wypłacenia mu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Podstawę roszczeń pracownika mogą stanowić przepisy Kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych albo o odpowiedzialności prowadzącego przedsiębiorstwo opartej na zasadzie ryzyka.

Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest prawo pracownika do bezpiecznych warunków pracy, które zapewnia pracodawca (art. 15207 K.p.). Zakres tej powinności obejmuje między innymi gwarancję przestrzegania w zakładzie pracy przepisów i zasad bhp, wydawanie poleceń usunięcia ewentualnych uchybień w tej sferze oraz kontrolowanie ich wykonania. Powszechnie przyjmuje się, że pracownik, u którego stwierdzono chorobę zawodową może żądać od firmy świadczeń finansowych także na podstawie Kodeksu cywilnego. Zasadnicze znaczenie mają tu przepisy określające odpowiedzialność za czyn niedozwolony (art. 415 i następne K.c.). Na dopuszczalność dochodzenia takich roszczeń uzupełniających w stosunku do świadczeń wynikających z ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1242), dalej ustawy wypadkowej, wskazywał wielokrotnie Sąd Najwyższy, m.in. w wyroku z 5 lipca 2005 r. (sygn. akt I PK 293/04, Pr. Pracy 2005/11/35). Odpowiedzialność pracodawcy wobec pracownika z tytułu szkody powstałej wskutek choroby zawodowej nie jest wyłączona poprzez fakt, że pracownik otrzymał już jednorazowe odszkodowanie wypłacane przez ZUS na podstawie ww. ustawy. Pracownicy mogą bowiem występować przeciwko swoim pracodawcom także z żądaniem zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz renty wyrównawczej w razie utraty zdolności do pracy, jeśli ich szkody nie zostały zaspokojone w całości przez świadczenia z ZUS.

Należy przy tym zauważyć, że zadośćuczynienie pieniężne z art. 445 K.c. ma na celu naprawienie krzywdy, a więc szkody niemajątkowej. Obejmuje wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane jak i przyszłe.

Ważne: Zadośćuczynienie ma charakter całościowy - ma stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, natomiast jednorazowe odszkodowanie przewidziane ustawą wypadkową jest odszkodowaniem pieniężnym za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, którego doznał pracownik.

W orzecznictwie sądowym podkreśla się więc, że pojęcie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest pojęciem szerszym i mieszczącym w sobie inne jeszcze elementy, których nie jest w stanie zaspokoić jednorazowe odszkodowanie.

Podstawą dochodzenia przez pracownika zadośćuczynienia od pracodawcy prowadzącego firmę produkcyjną może być zwłaszcza art. 435 K.c., według którego prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. W procesie o zadośćuczynienie od pracodawcy, którego odpowiedzialność jako prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch siłami przyrody oparta jest na zasadzie ryzyka, nie ma znaczenia, czy można mu przypisać zawinienie lub bezprawne zaniedbania w zakresie obowiązków dotyczących stworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podobnie wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 14 lutego 2002 r. (sygn. akt I PKN 853/00, OSNP-wkł. 2002/18/4), gdyż odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, określona w art. 435 § 1 K.c., oparta jest na założeniu, że samo funkcjonowanie zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody stwarza niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania prowadzącego taki zakład.

Pracownik, występując z powództwem przeciwko pracodawcy, musi wykazać istnienie prawnych przesłanek cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej, tj.:

  • ciążącą na pracodawcy odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego albo ryzyka,
     
  • poniesioną szkodę (krzywdę, uszczerbek na zdrowiu),
     
  • związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy (odpowiednio chorobą zawodową) a powstaniem szkody.

Tak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, m.in. wyroku z 20 stycznia 1998 r. (sygn. akt II UKN 450/97, OSNP 1998/24/720).

Ważne: Wysokość zadośćuczynienia nie została w żaden sposób określona w przepisach; decyduje o niej sąd na podstawie okoliczności konkretnej sprawy.

Zasadnicze znaczenie ma rozmiar szkody niemajątkowej. W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że zadośćuczynienie musi dla poszkodowanego przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Przy czym za kryteria istotne przy ustalaniu sumy zadośćuczynienia uważa się: rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, czas trwania cierpień, wiek pokrzywdzonego, intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych, rokowania na przyszłość.

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 

Terminarz

grudzień 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
3
4
6
7
8
11
12
13
14
15
17
18
19
21
22
23
24
25
26
28
29
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy
Przydatne linki
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.