Kwalifikacje specjalisty bhp

1) Jakie wymagania kwalifikacyjne musi spełniać osoba, która zamierza prowadzić w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej szkolenia wstępne z zakresu bhp? Czy powinna ukończyć kurs pedagogiczny?

Przedsiębiorca planujący rozpoczęcie działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu instruktażu ogólnego bhp powinien mieć wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo ukończone studia podyplomowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Osoba taka musi ponadto legitymować się co najmniej rocznym stażem pracy w komórce bhp oraz posiadać aktualne szkolenie bhp wymagane dla pracowników tej służby, w ramach którego był poruszony temat nowoczesnych metod kształcenia osób dorosłych w zakresie bhp. Przedsiębiorca spełniający opisane wymogi może podjąć i prowadzić działalność szkoleniową bez konieczności ukończenia dodatkowego kursu pedagogicznego.

Wymagania dydaktyczne stawiane wykładowcom prowadzącym szkolenia w dziedzinie bhp mogą być spełnione w ramach przedmiotu "Metodyka prowadzenia szkoleń", realizowanego na studiach podyplomowych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Oznacza to, że wykładowca prowadzący zajęcia w zakresie bhp, posiadający ukończone studia z zakresu bhp oraz szkolenie dla pracowników służby bhp nie musi mieć wykształcenia i przygotowania dydaktycznego w rozumieniu ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Potwierdza to brzmienie § 1a ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem, przez przygotowanie dydaktyczne rozumie się ukończenie kształcenia lub szkolenia przygotowującego do prowadzenia procesu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w sposób zapewniający wysoką efektywność, z uwzględnieniem odpowiednich dla określonych grup uczestników szkolenia i rodzajów szkolenia, form organizacyjnych i metod szkolenia oraz środków dydaktycznych.

Nadmieniamy, że szkolenia wstępne z zakresu bhp w części dotyczącej instruktażu ogólnego prowadzi sam pracodawca albo jego służby. W myśl przepisu § 10 ust. 2 ww. rozporządzenia, instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bhp, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, gdy wykonuje zadania służby bhp samodzielnie bądź pracownik wyznaczony przez pracodawcę spełniający wymogi określone w przepisie.

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą ma ukończone studia podyplomowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Aby podjąć się przeprowadzenia szkoleń wstępnych bhp w ramach prowadzonej działalności nie musi ukończyć kursu pedagogicznego, musi jednak wykazać posiadanie rocznego stażu pracy w służbie bhp, gdyż w przeciwnym razie nie spełnia wymogów kwalifikacyjnych stanowiska specjalisty ds. bhp, lecz jedynie starszego inspektora i nie może podjąć zadań służby bhp w charakterze zewnętrznego specjalisty, który jest uprawniony do przeprowadzania instruktażu ogólnego. Osoba taka musi ponadto dysponować dokumentem potwierdzającym posiadanie ważnego szkolenia bhp dla pracowników takiej służby. Na równi z absolwentem studiów wyższych czy studiów podyplomowych z zakresu bhp zadania służby bhp w zakładzie, a w ramach tych zadań szkolenia wstępne mogą wykonywać osoby, które przez co najmniej 5 lat pracowały na stanowisku inspektora pracy.

W konsekwencji absolwent studiów podyplomowych z zakresu bhp nie może prowadzić szkoleń wstępnych bhp w ramach indywidualnej działalności gospodarczej bezpośrednio po zakończeniu nauki.

2) Czy osoba posiadająca wyższe wykształcenie kierunkowe lub studia podyplomowe w zakresie bhp może prowadzić w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej szkolenia okresowe z zakresu bhp?

Prowadzenie szkoleń okresowych bhp nie należy do zadań służby bhp, co z kolei powoduje, że od wykładowców prowadzących taką działalność nie można wymagać spełniania wymogów kwalifikacyjnych przewidzianych dla pracowników tej służby lub zewnętrznych specjalistów wykonujących jej zadania. Oderwanie szkoleń okresowych z zakresu bhp od działalności służby bhp potwierdza rozporządzenie z dnia 27 lipca 2004 r.

Zgodnie z § 5 pkt 3 tego aktu prawnego, wykładowcy i instruktorzy prowadzący szkolenia okresowe bhp powinni posiadać zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia. Wszystko to wskazuje jednoznacznie, że przedsiębiorca, który ukończył studia podyplomowe z zakresu bhp lub posiada wyższe wykształcenie z tego zakresu, może podjąć się prowadzenia szkoleń okresowych pracowników bezpośrednio po zakończeniu studiów, pod warunkiem, ukończenia szkolenia okresowego dla pracowników służby bhp. Działalność taka może być przy tym wykonywana zarówno z ramienia jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność szkoleniową w tej dziedzinie, jak i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.